‘Wij ontzorgen gemeenten en versnellen het ontwikkelproces’

De vraag naar huurwoningen in het middensegment stijgt, maar het aanbod blijft achter. Het probleem lijkt eenvoudig en de oplossing ook. Maar waarom zit er dan toch zo weinig beweging in? De crux zit hem volgens BPD Woningfonds-directeur Tak Lam vooral in de ingewikkelde procedures bij het aanwijzen van woonbestemmingen en in het bouwproces dat volgt. Een gesprek over hoe het ook anders kan.
  • Publicatiedatum: 21 september 2021

'Het is een landelijk, maar zeker ook lokaal probleem', merkt Tak Lam op. ‘Al sinds jaar en dag groeit de bevolking en zien we een stijging in het aantal huishoudens en dus ook in de vraag naar woningen. De grootste boosdoener? Procedures. Het aanbod van nieuwe woningen blijft achter doordat we het met z’n allen te ingewikkeld hebben gemaakt om een locatie een woonbestemming te geven. Veel geschikte locaties vallen daardoor af. Dat is zonde, want nieuwe woningen zijn zo ontzettend hard nodig.' De oplossing? 'Meer vaart maken met het aanwijzen van locaties voor woningbouw, die in één keer in procedure brengen en zo het ontwikkelings-en bouwproces versnellen.'

Eerste stappen voor betaalbare huurwoningen

Bij BPD Woningfonds hebben ze de eerste stappen daartoe gezet. Lam: 'Anderhalf jaar geleden zijn we, met Rabobank als enige investeerder, van start gegaan met de verhuur van nieuwbouwwoningen in het mid­denhuursegment, met een huurprijs tussen grofweg 650 en 1.000 euro per maand.' De huidige stand: 800 wo­ningen zijn opgeleverd en in verhuur, 200 woningen zijn in aanbouw en in onze pijplijn zitten nog eens 2.500 woningen. 'Allemaal gecommitteerde projecten, die met 90 procent zeker­heid doorgaan', licht Lam toe. 'Onze portefeuille behelst op dit moment 3.500 woningen in totaal en groeit tot eind 2021 door tot dik over de 4.000 woningen. Onze ambitie is om in 2028 een portefeuille te hebben van vijftienduizend opgeleverde en verhuurde woningen.' En daarmee is BPD Woningfonds aardig op weg. 'Wij zijn actief in heel Nederland', gaat Lam verder. 'Met de nadruk op de meer stedelijke gebieden en de randen daarvan. Dáár wonen de meeste mensen en is de woningvraag het hoogst. Wij richten ons op huishoudens met een mid­deninkomen zoals starters, gezinnen én senioren met een wens voor een betaalbare, duurzame huurwoning. Hun inkomen is vaak te hoog voor sociale huurwoningen en te laag voor een goede koopwoning. Daar­mee vallen ze, zeker met de stijgende woningprijzen, tussen wal en schip.'

Wij richten ons op huishoudens met een mid­deninkomen zoals starters, gezinnen én senioren met een wens voor een betaalbare, duurzame huurwoning
Tak Lam Bpd Woningfonds
Tak Lam
Fondsdirecteur
Mail Tak Lam

Menging van doelgroepen

Twee projecten licht Lam toe. De transformatie van het Campinater­rein in Eindhoven en het project De Mix in Utrecht Overvecht. Het eerste project betreft het voormalige terrein van de melk-en ijsfabriek dat wordt omgetoverd tot een woonwijk met commerciële voorzieningen. Lam: 'In totaal realiseert BPD Woning­fonds hier 430 appartementen tussen de 50 en 90 vierkante meter met huurprijzen vanaf 780 euro. Heel goed te doen dus voor starters en emtpy nesters. 'Het tweede voorbeeld is een samen­werking met BPD en woningcor­poratie Mitros. 'Oude sociale huur­woningen van Mitros in Overvecht worden gesloopt en daar komen 180 middeldure huurappartementen voor terug', vertelt Lam. 'Vervolgens worden er op andere plekken in Utrecht nieuwe, duurzame, soci­ale woningen teruggebouwd. Die nieuwe mix van doelgroepen geeft een boost aan een gebied en zorgt voor meer interactie met de rest van de stad.'

Meer locaties voor nieuwbouw

Uniek in de aanpak van BPD Woningfonds is de samenwerking met gebiedsontwikkelaar BPD. 'Juist in de samenwerking met BPD zit een kracht waar gemeenten van kunnen profiteren', legt Lam uit. 'Gebieds­ontwikkelinglocaties kennen bijna allemaal een gemengd bouwpro­gramma. BPD verkent al heel vroeg in het ontwikkelingsproces hoe het programma eruit zou kunnen zien, voor welke doelgroepen er wordt gebouwd en wat voor soort wonin­gen er zouden kunnen komen. In overleg kijken wij welke delen van het programma geschikt zijn voor middenhuurwoningen. Doordat BPD Woningfonds op deze manier zo vroeg betrokken is, kunnen we de afzet en de afname garanderen. Dat geeft veel voordeel in de snelheid van het ontwikkelen en bouwen en in de risicoafdekking. Een mooi voorbeeld van zo’n samenwerking is het oude fabrieksterrein langs het Wilhelminakanaal in Oosterhout dat BPD met BPD Woningfonds transformeert tot woningen met veel voorzieningen op de begane grond. 'Niet alleen culturele en commerciële voorzie­ningen, maar ook met ruimte voor lokale verenigingen', licht Lam toe. 'Die locatie zou nooit zo makkelijk tot ontwikkeling zijn gekomen als BPD Woningfonds zich niet vanaf het begin af aan had gecommitteerd om betaalbare huurwoningen af te nemen. Wij merken in onze ge­sprekken met gemeenten en wet­houders dat zij dit waarderen. De hele stedenbouwkundige opzet kan daarmee in een keer worden goed­gekeurd en de bestemmingsplan­procedure is dan ook vlot ingepland.'

Kansen om te versnellen

Lam ziet nog wel kansen voor gemeenten om hun woningbouw­opgave te versnellen. 'Durf met partijen als BPD en BPD Woning­fonds prestatieafspraken te maken, beoordeel ons op kwaliteit en maak een eenduidig proces. En maak deze afspraken dan in één keer voor het gehele gebied, voor vier of vijf locaties tegelijk.' Hij schetst de prak­tijk: 'Doordat wij vaak op meerdere locaties binnen één gemeente actief zijn, moeten we nu vaak iedere locatie opnieuw laten beoordelen en geldt voor iedere locatie een nieuwe procedure. Als een gemeente deze locaties bundelt, doorloop je hetzelf­de proces één in plaats van vijf keer. Zo versimpelen en versnellen we het proces, wat zich uiteindelijk uitbe­taalt in meer betaalbare woningen. En daar doen we het uiteindelijk allemaal voor: betaalbare huur­woningen voor mensen met een middeninkomen.' Hij sluit af: 'Doordat BPD Wo­ningfonds echt vanaf het begin meedenkt, kunnen we gemeenten ontzorgen en ondersteunen. Als gemeenten daarnaast meer locaties beschikbaar stellen voor nieuw­bouw -want dat is echt een we­zenlijke voorwaarde -dan kunnen we samen met hen echt vaart gaan maken met het realiseren van meer betaalbare woningen.'